پژوهشهای فلسفی کلامی (17359791)(25)pp. 60-87
از پیچیدهترین مباحث فلسفی که سرنوشت بسیاری از مسائل به آن وابسته است، بحث علم وادراک است. و از جمله پرسش هایجدّی در این خصوص، مقدار اعتبار معلومات ودانش ما انسانهاست و اینکه واقعنمایی علم چگونه و در چیست؟
در میان اندیشمندان معاصر، علامه طباطبائی(ره) بیشازسایرین، به اینمهم توجه کرده ومباحث ارزشمندی را دربارة این موضوع ارائه داده اند. ایشان با ارجاع تمام علوم حصولی به علوم حضوری و پایهدانستن علوم حضوری، اولاً، رویکرد نوینی در این قلمرو داشته و ثانیاً، به توجیه خطای حواس دست یافتند.
در این نوشتار، ضمن تحلیل و تبیین دیدگاه علامه طباطبائی (ره) در باب ارزش معلومات و توجیه خطای حواس و یادآوری نکاتی چند در مورد این نظریه، سعی بر این داشته ایم تا تقریری منسجمتر با برخورداری از کمترین اشکال را در خصوص گونة واقعنمایی علم ارائه کنیم.
پژوهشهای فلسفی کلامی (17359791)(4)pp. 25-42
در تبیین پیدایش جهان ممکن بعضی از متکلمان، افزون بر پیشینه عدم زمانی، برای موجودات اصل علیت را نیز انکار کرده و ارتباط واجب و ممکن و یا خالق و مخلوق را به نحو فاعل ایجادی تفسیر کردهاند. در برابر، بسیاری از فیلسوفان معتقد به پیشینه وجودی برای موجوداتاند و بر اصل علیت و ارتباط ایجاد ایجابی تأکید دارند و برخی از آنان در تقریر و تبیین ارتباط ایجاد ایجابی، سنخیت را امری ضروری دانستهاند. از این رو در تفسیر ارتباط جهان ممکن با خالق و آفریدگار، به طور عام سه دیدگاه بینونت، عینیت و سنخیت ارائه شده است. این نوشتار، نظریه ضرورت سنخیت در اصل علیت در فلسفه اسلامی را بررسی میکند؛ بدینترتیب که پس از تحلیل و تبیین مسئله، نقدهای وارد شده به آن را بررسی کرده و سرانجام سنخیت را بر مبنای وجودشناسی فلسفی، به عنوان امری بدیهی طرح میکند.
هاشم قربانی،
احمد عبادی و
Amousoltani Foroushani M.M. پژوهشهای فلسفی کلامی (17359791)(4)pp. 135-150
الاهیدانان مسلمان توصیف جامعی از وجود کثرت در ادلّه اثبات خدا و راه‌های خداشناسی عقلی در سنّت اندیشه اسلامی به دست دادهاند. آنان از تبیین این کثرت و شناخت و بازگفت علّت آن نیز غافل نبودهاند و تبیینهایی پیش نهادهاند که می‌توان آنها را در چهار دسته گنجاند: 1. تکثّر راهها معلول تکثّر استعدادهای رهروان است؛ 2. تکثّر راهها معلول تکثّر سامانههای معرفتی رهروان است؛ 3. تکثّر راهها معلول تکثّر مفاهیم منتزع از ذات خداوند است؛ 4. تکثّر راهها معلول تکثّر اسما و صفات خداوند است. تبیینهای 1 و 2 با نگاهی سوبژکتیو، علّت تکثّر را در فاعلهای شناسایی (سوژهها) دیدهاند، و تبیینهای 3 و 4 با نگرشی اُبژکتیو، سبب کثرت را در موضوع شناسایی (اُبژه) یافتهاند. جستار پیش رو، با استقصای این چهار نظریّه و بررسی آنها نشان داده است که هر یک از آنها، دچار تحویلگرویِ غیرمجاز و مغالطه کنه و وجه است و، از این رهگذر، تبیین درست و کامل را در جامع‌نگری، یعنی جمعِ بینِ نگاه سوبژکتیو و اُبژکتیو، یافته است. بر این پایه، علّت تکثّر راه‌های خداشناسی عقلی این هر چهارند، به شرط اجتماع و به وصف تعامل.
پژوهشهای فلسفی کلامی (17359791)(3-4)pp. 249-276
ارائه اصول اعتقادات دینی به شکل مکتوب یا بیان آن به صورت شفاهی، سنتی دیرپا در میان مسلمانان است. این اعتقادنامهها در حفظ و انتقال اصول زیربنایی و مشترک هر مکتب تلاش میکنند، اما در عین حال، برخی آرا و باورهای شخصی نویسنده یا گوینده را نیز در خود دارند که نباید آنها را با اصول مشترک فیه، اشتباه کرد. مسائل و مباحثی که هر نویسنده در رساله خود میآورد علاوه بر نشان دادن اساس مذهب او، نشانگر طرز تفکر، بینش و منش و شخصیت وی نیز هست. در این مقاله رساله اعتقادی شیخ بهایی و مجلسی تبیین و تحلیل و مقایسه میشود. مجلسی در رساله خود بیشتر در مقام توصیه و تجویز است و لحن دستوری او، رساله اعتقادیاش را به رسالههای عملیه فقها شبیه کرده است. اما شیخ بهایی به طور مطلق، در مقام توصیف و تبیین رأی خود است و برخلاف مجلسی، به نقد یا تکفیر مخالفان نمیپردازد. شیخ بهایی، دو سوم حجم رساله خود را به مسائل عملی اسلام اختصاص داده اما مجلسی بیشترین همّ خود را صرف شرح اصول عقاید کرده و در بخش اعمال، به شرح مقدمات عمل و توصیههای اخلاقی بسنده کرده است.
اندیشه دینی (22516123)(23)pp. 83-102
اندیشه دینی (22516123)(26)pp. 45-64
اندیشه دینی (22516123)(36)pp. 25-52
در باب مسألهی «وحی»، می‌توان چنین ادعا نمود که تبیین ماهیت و شناخت حقیقت آن برای انسان چندان امکانپذیر نبوده، تعاریف ارائهشده برای آن عمدتاً تعاریفی شرح اللفظی است. در مجموع، تاکنون چند دیدگاه عمده در توصیف و تشریح «وحی نبوی» مطرح شده است. دیدگاهی که بیشتر مورد بحث ماست، دیدگاه «تجربه‌ی دینی» است که بر مواجههی پیامبر با خدا تأکید میکند. در این دیدگاه، هیچ کلام یا گزارهای القا نمیشود، بلکه «وحی» تفسیر و گزارش پیامبر از تجربه‌ی شخصی خویش است.
اندیشمندان مسلمان در ارزش معرفتی نظریهی «تجربه‌ی دینی» مناقشه کردهاند، زیرا تجربه‌ی دینی، از آنجا که احساسی شخصی و مواجههای درونی است، لزوماً نمیتواند حقیقتی بیرون از شخص تجربهگر را اثبات نماید. با این تلقی، «وحی نبوی» ساحتی بشری مییابد، زیرا کلمات «وحی»، که بر زبان پیامبر جاری میگردد، حاصل مشاهدات شخص پیامبر و عباراتی منطبق با زبان و ادبیات اوست. به علاوه، بر این اساس که چنین مواجههای از طریق مفاهیم و استدلالهای عقلی به دست نیامده است، در مقام تبیین، عیناً انتقالپذیر به دیگران نخواهد بود. با چنین نگاهی، دست بشر از ساحت الوهی کوتاه خواهد شد و کلام نبی از شائبهی دخل و تصرف یا کمبود و نقصان مصون نخواهد ماند و در نتیجه، ارسال انبیا، که هدف آن سعادت و هدایت انسانهاست، کاری عبث و نقض غرض خواهد بود. بنابراین، دیدگاه «تجربه‌ی دینی» نمیتواند کاملاًً با وحی نبی خاتم (ص) قابل انطباق باشد.
اندیشه دینی (22516123)(48)pp. 25-46
غرض از نگارش نوشتار حاضر، ارائهی تحلیلی مستدلّ و مستند از دو طبقهبندی مهم منطقی است؛ یکی تقسیم قضیهی مسوّره به حقیقیه و خارجیه و دیگری تقسیم قضیهی حملیّهی موجبه به حقیقیه، خارجیه و ذهنیه. تداخل این دو طبقهبندی به دلیل اشتراک در عنوان، در طول تاریخ موجب بروز اشکالات و ابهامات متعددی در فهم علمشناسی قدما شده است. در پژوهش حاضر، با اشراف بر تطوّر تاریخی هر دو طبقهبندی و با اخذ رویآوردی منطقی - معرفتی، ابتدا طبقهبندی مثنّی و سپس دو تقریر مختلف از طبقهبندی مثلّث مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. از این رهگذر و در سایهی دقت در ضوابط و شرایط منطقی هر یک از این دو طبقهبندی، نقاط ضعف و قوّت آنها روشن میگردد، ضمن اینکه دیدگاه رقیب در این مسأله نیز مورد بررسی قرار میگیرد.
اندیشه دینی (22516123)(39)pp. 149-162
این مقاله در تحلیل یکی از بنیادیترین مفاهیم فلسفهی کانت، یعنی «شهود» است. «شهود» زیرساخت اندیشهی کانت است. تحلیل کارکرد و روابط و تعامل آن با «فاهمه» و معنای شهود و انواع آن در این مقاله مطرح شده است. آنچه از آثار کانت به دست میآید این است که «شهود» اساس اندیشهی کانت و مقدم بر فاهمه است و با تکیه بر آن است می‌توان علوم تجربی را در برابر شکگرایی «هیوم» مقاوم، نجات داد.
اندیشه دینی (22516123)(37)pp. 85-102
ابن سینا عاقله را قوهای مجرد میداند که برای فعل خاص خود، نیازمند عضو خاصی در بدن نیست و دلایل متعدد اثبات تجرد نفس ناطقه را پشتوانهی این ادعا قرار میدهد. در همین حال، در آثار فلسفی خود، به نیاز و مراجعهی عاقله به حس و متخیله و مفکره ـ که از نظر او، با کمک عضو جسمانی کار میکند ـ اشاره مینماید و در مواردی، اختلال در تعقل را که ناشی از ضعف و خستگی و اختلال در مغز است میپذیرد. علاوه بر این، به عنوان طبیب، از بیماریهای جسمانی عارض بر سر و مغز، که تعقل و تفکر را مختل یا متوقف مینمایند، سخن میگوید و راه‌های معالجه و داروهای مربوطه را شرح میدهد.
مقاله‌ی حاضر با ملاحظهی آرای فلسفی و آثار طبی ابن سینا، به شناخت رابطه‌ی عقل با مغز و بررسی و تحلیل نقشهای مثبت یا منفی اعضای بدن ـ به ویژه مغز ـ در عمل تعقل میپردازد و وجه جمع نظریههای ظاهراً متفاوت شیخ در این مورد را بیان میکند.
اندیشه دینی (22516123)(21)pp. 1-22
اندیشه دینی (22516123)(30)pp. 75-102
اندیشه دینی (22516123)(26)pp. 19-44
اندیشه دینی (22516123)(44)pp. 1-32
یکی از مهمترین گرایش ها و مکاتب کلامی پدید آمده در کلام تشیع، مکتب کلام فلسفی است. این مکتب که در قرن هفتم توسط خواجه نصیرالدین طوسی (م 672 ق) تأسیس گردید، در ادامه توسط پیروان او مانند علاّمه حلّی (م 726 ق) وفیاض لاهیجی (م 1072 ق) بسط و گسترش یافت و در اندک زمانی، تبدیل به جریان غالب و حاکم در کلام شیعه گشت در این مقاله، در صدد آنیم که پس از ارائه ی تعریفی دقیق و جامع از کلام فلسفی، با توجه به نگاشته های کلامی لاهیجی، ملاک ها و ویژگیهای این مکتب کلامی، از جمله استفاده از اصول، قواعد و اصطلاحات فلسفی در تبیین مباحث کلامی را بازشناسی و معرّفی نماییم. شناخت این ویژگی ها و خصائص در تجزیه و تحلیل آرا و اندیشه های کلامی متکلّمان این مکتب از اهمیت فراوانی برخوردار است.
Physical Review A - Atomic, Molecular, and Optical Physics (10502947)78(1)
The Huttner-Barnett model is extended to a magnetodielectric medium by adding a matter field to this model. The eigenoperators for the coupled system are calculated and electromagnetic field is written in terms of these operators. The electric and magnetic susceptibilities of the medium are explicitly derived and shown to satisfy the Kramers-Kronig relations. It is shown that the results obtained in this extended model are equivalent to their counterparts obtained in the phenomenological methods. © 2008 The American Physical Society.
Journal of Physics B: Atomic, Molecular and Optical Physics (13616455)42(7)
In this paper, by extending the Lagrangian of the Huttner-Barnett model an electromagnetic field in a nonhomogeneous and anisotropic magnetodielectric medium is quantized canonically. In this model, Maxwell equations in the medium are obtained and solved using the Green function technique. The noise operators are found and the results are compared with the phenomenological method. © 2009 IOP Publishing Ltd.
Physical Review A - Atomic, Molecular, and Optical Physics (10502947)81(5)
We investigate the Casimir effect in the presence of a medium by quantizing the electromagnetic field in the presence of a magnetodielectric medium using the path-integral technique. For a given medium with definite electric and magnetic susceptibilities, explicit expressions for the Casimir force are obtained. The Lifshitz formula is recovered and in the absence of a medium the results tend to the original Casimir force between two conducting parallel plates immersed in the quantum electromagnetic vacuum. © 2010 The American Physical Society.
Physical Review A - Atomic, Molecular, and Optical Physics (10502947)82(4)
Path-integral formalism is employed to study normal and lateral Casimir interactions in a system composed of a dispersive medium surrounded by two semi-infinite ideal conductors. The dispersive medium is modeled by a continuum of harmonic oscillators, and it is shown that for smooth conductors, the normal force at small distances in the presence of a dispersive medium coincides with the original Casimir force, while at large distances, it tends to the original form with a renormalized coefficient. The correction to the normal force because of the roughness on one of the conductors is calculated. When the inner surfaces of both conductors have roughness, the lateral Casimir interaction occurs because of translational symmetry breaking, which is studied. It is shown that both normal and lateral Casimir forces in the presence of a dispersive medium are weaker in comparison with the original one and are proportional to the roughness amplitude squared. The dependence of the normal and lateral interactions on the memory and strength of the dispersive medium is considered. © 2010 The American Physical Society.
Annals of Physics (00034916)326(3)pp. 657-667
By using the path-integral formalism, electromagnetic field in the presence of some linear, isotropic magnetodielectric slabs is quantized and related correlation functions are found. In the framework of path-integral techniques, Casimir force between two infinitely large, parallel and ideal conductors, with a different number of magnetodielectric slabs in between, is obtained by calculating the Green's function corresponding to each geometry. © 2011 Elsevier Inc.
European Physical Journal D (14346060)63(3)pp. 473-482
The role of spin-orbit interaction arises from the Dzyaloshinskii-Moriya anisotropic antisymmetric interaction on the entanglement transfer via an antiferromagnetic XXZ Heisenberg chain is investigated. From symmetrical point of view the XXZ Hamiltonian with Dzyaloshinskii-Moriya interaction can be replaced by a modified XXZ Hamiltonian which is defined by a new exchange coupling constant and rotated Pauli operators. The modified coupling constant and the angle of rotations depend on the strength of Dzyaloshinskii-Moriya interaction. In this paper we study the dynamical behavior of the entanglement propagation through a system which is consist of a pair of maximally entangled spins coupled to one end of the chain. The calculations are performed for the ground state and the thermal state of the chain separately. In both cases the presence of this anisotropic interaction make our channel more efficient. We show for large values of the strength of this interaction a large family of XXZ chains becomes efficient quantum channels for whole values of anisotropy parameter in the region -2 ≤ Δ ≥ 2. © 2011 EDP Sciences, SIF, Springer-Verlag Berlin Heidelberg.
Physical Review A - Atomic, Molecular, and Optical Physics (10502947)83(3)
Starting from a Lagrangian, the electromagnetic field in the presence of a nonlinear dielectric medium is quantized using path-integral techniques, and correlation functions of different fields are calculated. The susceptibilities of the nonlinear medium are obtained, and their relations to coupling functions are determined. Finally, the Casimir energy and force in the presence of a nonlinear medium at finite temperature are calculated. © 2011 American Physical Society.
Physical Review A - Atomic, Molecular, and Optical Physics (10502947)84(6)
Starting from a Lagrangian, an electromagnetic field is quantized in the presence of a medium in thermal equilibrium and also in a medium with time-varying temperature. The vector potential for both equilibrium and nonequilibrium cases is obtained and vacuum fluctuations of the fields are calculated. As an illustrative example, the finite-temperature decay rate and level shift of an atom in a polarizable medium are calculated in this approach. © 2011 American Physical Society.
Physical Review D - Particles, Fields, Gravitation and Cosmology (15502368)84(2)
Bipartite entanglement for states of a noninteracting bosonic or fermionic field in the spacetime of a spherically symmetric black hole of Einstein-Gauss-Bonnet gravity is investigated. Although the initial state is chosen to be maximally entangled as the Bell states, the Hawking-Unruh effect causes the state to be mixed and the entanglement degrades, but with different asymptotic behaviors for the fermionic and bosonic fields. The Gauss-Bonnet term with positive α can play an antigravitation role and so this causes a decrease in the Hawking-Unruh effect and consequently reduces the entanglement degradation. On the other hand, the suggested higher dimensions for the spacetime lead to increased entanglement degradation by increasing the dimension. There is a dramatic difference between the behaviors of the entanglement in terms of the radius of the horizon for a five-dimensional black hole and that for higher dimensional black holes. Both bosonic and fermionic fields entanglements are treated beyond the single-mode approximation. Also, the cases where the accelerating observers located at regions near and far from the event horizon of black hole are studied separately. © 2011 American Physical Society.
Optics InfoBase Conference Papers (21622701)18pp. 130-149
We describe a quantum interface between an optical and a microwave field based on their common interaction with a nano-mechanical resonator. This is an effective source of two-mode squeezing with an optical idler and a microwave signal, enabling continuous variable teleportation. © 2012 OSA.
Taiwanese Journal of Mathematics (10275487)(2)pp. 787-802
In the present paper we shall first introduce the notion of the algebra F(S, T) of two topological *-semigroups S and T in terms of bounded and weakly continuous *-representations of S and T on Hilbert spaces. In the case where both S and T are commutative foundation *-semigroups with identities it is shown that F(S, T) is identical to the algebra of the Fourier transforms of bimeasures in BM(S*, T*), where S* (T*, respectively) denotes the locally compact Hausdorff space of all bounded and continuous *-semicharacters on S(T, respectively) endowed with the compact open topology. This result has enabled us to make the bimeasure Banach space BM(S*, T*) into a Banach algebra. It is also shown that the Banach algebra F(S, T) is amenable and is a compact topological group, where denotes the spectrum of the commutative Banach algebra as a closed subalgebra of wap (S ×T), the Banach algebra of weakly almost periodic continuous functions on S × T.
International Journal of Theoretical Physics (15729575)51(3)pp. 787-804
Entanglement degradation caused by the Unruh effect is discussed for the tripartite GHZ or W states constructed by modes of a non-interacting quantum field viewed by one inertial observer and two uniformly accelerated observers. For fermionic states, the Unruh effect even for infinite accelerations cannot completely remove the entanglement. However, for the bosonic states, the situation is different and the entanglement vanishes asymptotically. Also, the entanglement is studied for the bipartite subsystems. While for the GHZ states all the bipartite subsystems are identically disentangled, for the W states the bipartite subsystems are somewhat entangled, though, this entanglement can be removed for appropriately accelerated observers. Interestingly, logarithmic negativity as a measure for determining the entanglement of one part of the system relative to the other two parts, is not generally the same for different parts. This means that we encounter tripartite systems where each part is differently entangled to the other two parts. © 2011 Springer Science+Business Media, LLC.
Physical Review A - Atomic, Molecular, and Optical Physics (10502947)86(2)
We investigate the lateral Casimir interaction between two corrugated conductors when they enclose a dielectric slab. The magnitude of the lateral Casimir force can be changed due to the presence of a dielectric slab between them, and it strongly depends on the thickness (d) and dielectric function of the slab and also on the position of the slab with respect to the conductors. In addition, the distance between the conductors (H) and their corrugation wavelengths play important roles in tuning the lateral Casimir interaction. For fixed d and H, quite interestingly, the magnitude of the lateral Casimir force varies when the position of the slab with respect to conductors changes, and it has a maximum when the slab is positioned precisely at the center of the space between the conductors. We find that the interaction decreases when the dielectric constant of the slab increases. © 2012 American Physical Society.
