مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی(2)pp. 5-27
شهرهای ساحلی در سراسر جهان به‌طور فزاینده تحت تأثیر انواع مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی قرار دارند که به‌منظور کاهش آسیبپذیری آنها در برابر این مخاطرات، بهبود تابآوری در ابعاد مختلف نقش اساسی دارد. بُعد زیستمحیطی تابآوری با تأکید بر پایداری نظام اکولوژیکی شهرها به بهبود پایداری آنها در برابر مخاطرات مختلف زیستمحیطی می‌پردازد. این پژوهش بر اساس هدف از نوع کاربردی و به‌منظور بررسی عوامل مرتبط با بهبود تابآوری زیستمحیطی شهرهای ساحلی در دو مرحله انجام‌شده است. محدوده‌ی موردمطالعه شامل شهرهای ساحلی استان بوشهر است که نقش کارکردی به‌عنوان مرکز شهرستان دارند. جامعه آماری در مرحله اول عبارت‌اند از کارشناسان مدیریت شهری و فعالان محیط‌زیست و در مرحله دوم شامل متخصصان تابآوری شهری است. به‌منظور تعیین عوامل مرتبط با بهبود تابآوری زیستمحیطی شهرهای ساحلی، از روش تحلیل عاملی و به‌منظور تعیین وزن هر یک از این عوامل و ارزیابی تابآوری زیستمحیطی محدوده موردمطالعه از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده‌شده است. بر اساس نتایج تحلیل عاملی، عوامل مؤثر پس از نام‌گذاری عبارت‌اند از "کنترل آلودگی"، "حفاظت از منابع موجود"، "جمعیت و دسترسی به خدمات" و "فعالیت گروه‌های داوطلب" که مقادیر ویژه به ترتیب برابر5.23، 3.08، 2.07 و 1.50 است. بر اساس نتایج حاصل از AHP، عامل "کنترل آلودگی‌ها" نسبت به سایر عوامل بیشترین اهمیت را دارد و از میان شهرهای ساحلی بررسی‌شده، شهر بوشهر با وزن برابر 420/0 بیشترین و شهر عسلویه با وزن برابر 068/0 کمترین سطح تابآوری زیستمحیطی رادارند.
شهراد پورمحمد،
سید علیرضا شجاعی،
حسین کلانتری خلیل آباد و
مسعود تقوایی برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای (24765864)(14)pp. 55-80
به‌منظور ارتقاء حس رضایتمندی ساکنین از فضای زیستی، این پژوهش درصدد کشف عوامل مؤثر بر خاطرات محیطی و اجتماعی و تحلیل ریز شاخه‌های آن است. با توجه به مطالعات کتابخانهای، خاطرات جمعی شهر، به‌صورت آشنایی ساکنین با محله و روابط همسایگی و معیارهای مربوط به شکل‌گیری خاطرات کالبدی و فضایی، به‌صورت خصوصیات مرکز محله، نشانه‌ها و درون‌گرایی استخراج گردید. جامعه آماری شامل ساکنین شهر شیراز بوده و جهت ارزیابی الگوی نظری، 6 محله عفیف‌آباد، فرهنگ‍شهر، آبیاری، زرهی، مدرس و میانرود شیراز در سه سطح از نظر اقتصادی انتخاب گردید که بر اساس فرمول کوکران 360 نفر به‌عنوان نمونه توسط پرسشنامه و به‌صورت نمونه‌گیری سیستماتیک مورد آزمون قرار گرفتند. نوع تحقیق ازنظر هدف توسعهای و از نظر روش انجام همبستگی میباشد. جمعآوری اطلاعات به‌صورت میدانی و شیوه پیمایشی انجام پذیرفته است که با استفاده از نرم‌افزار تحلیلی SPSS و با تحلیل آزمون Samples Test و ANOVA و Tukey و ضریب همبستگی پیرسون، ابعاد مختلف خاطرات محیطی و اجتماعی به‌عنوان متغیر مستقل و حس رضایت ساکنین به‌عنوان متغیر وابسته مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش بر تأثیرگذاری بیشتر خاطرات اجتماعی نسبت به خاطرات محیطی بر میزان حس رضایتمندی ساکنین محلات شهر شیراز دلالت دارد. چنانچه عامل عناصر خاطره ساز محله از خاطرات محیطی و عامل آشنایی افراد با محله از خاطرات اجتماعی تأثیرگذارترین عامل درافزایش حس رضایتمندی ساکنین از محل سکونتشان هستند.
مدیریت مخاطرات محیطی (2423415X)(1)pp. 17-32
تغییرات آب‌وهوایی سیلاب را به‌همراه دارد. سیل میتواند نتیجۀ ریزش باران‌های شدید، ذوب سریع برف و یخ یا تخریب سدها باشد. این فرایند هر علتی که داشته باشد، وقتی که وارد مناطق شهری میشود موجب خسارات و گاهی کشته شدن افراد میشود؛ زیرا شهر در جریان رشد و توسعۀ خود، به فضاهای هیدرولوژیکی طبیعی تجاوز می‌کند. شهر گنبد در طی سنوات گذشته به‌ویژه در سیل سال‌های 1371، 1380 و 1381 با تهدید سیلاب شهری مواجه بوده و نوع سیلاب، تلفیقی از رودخانه‌ای و ناگهانی بوده است. بی‌توجهی به تهدید شهر گنبد در اثر ریسک‌های سیلاب شهری سبب شده است که در این پژوهش، پتانسیل مخاطرات سیلاب شهری و سیل‌خیزی شهر گنبد بررسی شود. براساس ویژگی‌های سیل‌خیزی طبیعی و انسانی گنبدکاووس و با در نظر گرفتن تمامی جوانب دخیل در پتانسیل خطر سیل و ریسک در توسعۀ شهری به بررسی کاهش مخاطرات سیل برای شهر گنبدکاووس در قالب 54 عامل به‌روش تحلیل سلسله‌مراتبی AHP در یک جامعۀ متخصص 35 نفری متشکل از مقامات ارشد، مدیران کل و کارشناسان همۀ سازمان‌های مرتبط پرداخته شد. از میان سه معیار اصلی، معیار مطالعات و برنامهریزی دستگاه‌های اجرایی با بیشترین وزن (75/0) مهمترین تأثیر را در موضوع کاهش مخاطرۀ سیل شهری دارد. همچنین نقشۀ حاصل از خطرپذیری شهرستان گنبدکاووس که با استفاده از 9 پارامتر تعیین شد، بیانگر قرارگیری این شهر در پهنۀ با پتانسیل خطر زیاد است. نتایج حاصل و اتفاقات سیل اخیر حاکی از آسیبپذیری شهر گنبد ناشی از ریسک بیرونی سیلاب است. در سال‌های گذشته به ارتقای ایمنی شهر و پایین‌دست توجه نشده است و بر این اساس، باید مطالعات و برنامهریزی جامع توسط دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط در نظر گرفته شود.
آمایش جغرافیایی فضا (25385739)(31)pp. 125-140
بستر طبیعی منطقه ساحلی شمال در کناره دریای مازندران و مجاورت کوهستان البرز الگوی شکلی خاص و متفاوتی را به لحاظ ساختار فضایی این منطقه تحمیل کرده است . با توجه به ساختار هموژنیکی منطقه و همگنی آن ، نقش برنامه ریزی برای کاهش عدم تعادل های موجود درمنطقه ، بسیار تعیین کننده است. از آنجا که در قسمت شرق منطقه ساحلی شمال ، مولفه های اثر گذار کلاً با قسمت های غربی و میانی منطقه تفاوت فاحش و بنیادینی دارد ، شناسایی عوامل موثر در بروز تفاوت های منطقه ای استان گلستان که اساساً با ماهیت وساختار طبیعی خود متفاوت از گیلان ومازندران نه مقصد توریستی و نه مقصد سوداگری زمین می باشد حائز اهمیت است . در این پژوهش با استفاده از روش های اسنادی و پیمایشی و تکنیک دلفی ، عوامل موثردر ایجاد نابرابریهای منطقه ای استان گلستان احصا و ماتریس تاثیرات متقاطع برای بررسی میزان تأثیر عوامل بر همدیگر تکمیل و با بهره گیری از تکنیک های تحلیلی و نرم افزار MICMAC ، کلیدی ترین عوامل موثردر ایجاد نابرابری های استان گلستان شناسایی گردید که این عوامل شامل: توسعه تک بعدی از منظر فضایی ، همگرایی و واگرایی قومی ، قابلیت های محیطی و مهاجرت بوده ودر نهایت راهکارهای مناسب در کاهش عدم تعادل های منطقه ای استان گلستان ارائه شد.
آمایش سرزمین (20087047)(1)pp. 1-27
مطالعات آمایش سرزمین در ایران سابقهای بیش از هفت دهه برنامهریزی را تجربه کرده است، ولی در رویکردی کلی هیچگاه به مرحلة اجرا گذاشته نشده و ارادهای جدی برای عملیاتیشدن آن تاکنون مشاهده نشده است. بنابراین، این پژوهش با توجه به اجرایینشدن اکثر طرحهای آمایشی استانی، با هدف شناسایی عوامل مؤثر در اجراییشدن طرحهای آمایش استانی (در استان تهران) انجام گرفته است. نوع پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و توسعهای، و از نظر روش بررسی، توصیفی و تحلیلی با تکنیک دلفی بوده است. جمعآوری اطلاعات با ابزار پرسشنامه انجام گرفت. تحلیل دادهها در این پژوهش با روش تأثیرات متقابل، و محاسبات پیچیدة ماتریس تأثیرات متقاطع با نرم‌افزار میکمک انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد، عوامل مؤثر در رویکرد اجرای طرح آمایشی استان تهران شامل توجه به قطبیت سیاسی منطقه، قطب رشد بودن شهر تهران در این استان، و قرارگیری در کریدورهای شرق به غرب و شمال به جنوب، و لزوم تعامل استان با مناطق همجوار است. در نهایت، راهکارهای مناسب برای رفع موانع موجود و اجرای برنامهریزی آمایشی در استان تهران پیشنهاد شد.
آمایش سرزمین (20087047)(1)pp. 83-105
نابرابری و تفاوتهای منطقهای در بسیاری از کشورها چالش اساسی در مسیر دستیابی به اهداف توسعة متوازن و متعادل است. به‌ویژه آن دسته از کشورهایی که مانند ایران قلمرو حاکمیتشان مناطق جغرافیایی وسیعی را شامل میشود. در ایران توسعه و زیرساختهای آن در نواحی جغرافیایی کشور در اثر برنامهریزیهای نامطلوب ملی و متمرکز گذشته، تفاوت شدیدی را در روند توسعه ایجاد کرده است. در این پژوهش با بهکارگیری روشهای اسنادی و پیمایشی و با ابزار پرسشنامه و فن دلفی، دادهها جمعآوری، و با ترکیبی از مدلهای کمی و کیفی، تحلیل موردنظر انجام گرفته است. در مرحلة دوم دلفی، با کسب نظر استادان، صاحبنظران و مسئولان و متولیان منطقة مورد مطالعه، ماتریس تأثیر متقاطع بررسی میزان تأثیر عوامل بر همدیگر در نابرابریهای منطقهای استان گیلان تکمیل شد. در مرحلة نهایی نیز با بهرهگیری از فنون تحلیلی و نرم‌افزار MICMAC، عوامل مؤثر در ایجاد نابرابریهای استان گیلان بررسی شد و با تحلیل میزان تأثیر متغیرهای مؤثر در ایجاد عدم تعادلهای منطقهای، عامل اصلی «توسعة تکبعدی از منظر فضایی» شناسایی، و در نهایت، راهکارهای مناسب برای تعادل‌بخشی به سازمان فضایی استان گیلان مطرح شد.
The aim of this study is structural modeling of the impact of the coronavirus pandemic on active post-pandemic transport in Dorood City, Iran, emphasising both tourism and development of a long-term tourist market through the promotion of low-carbon travel markets. The research tool was a researcher-made questionnaire randomly distributed among citizens of Dorood City. The impact of various factors, including economic, social, medical, and accessibility, on active transportation during the pandemic and its impact on transportation in the post-COVID-19 era has been investigated. The social factor has the highest factor load with a weight of 0.94. In contrast, with the lowest factor load i.e., 0.60, the economic factor proved to have the least impact on the choice of active transportation. It was found that the variable of active transport use in the post-pandemic era with a factor load of 0.66 is the most influential factor, while the social consequences of the pandemic in the post-pandemic era with a factor load of 0.49 turned out to be the most significant. The least effective ariable was found to occur in the post-pandemic era. Active transport links during the pandemic in Dorood City with a regression coefficient of 0.77 had a statistically significant impact on the use of this type of transport in the post-pandemic period. This data can be incorporated in the transport development plan with an emphasis on active transfer as an effective option for the development of sustainable tourism.
South of Russia: Ecology, Development (24130958)18(3)pp. 210-225
Aim. The intention of the present research has been to examine and evaluate the barriers and limitations to the development of medical tourism in Isfahan as one of Iran’s tourism destinations by taking the approach of service integration. Materials and Methods. This exploratory research was conducted using mixed qualitative and quantitative methodology. Data analysis by the qualitative method was done using MAXQDA‐18 software, while by the quantitative method a combination of SWOT strategic planning technique and multi‐criteria decision making was used Results. Multiple weaknesses and challenges were classified by using a framework of indexes developed on different dimensions including: quality of medical services and facilities; access to medical and tourism information; infrastructures and regulations; communications and marketing; environmental factors; treatment procedures and passive defense and international barriers. Meanwhile, the role of each of these dimensions and sub‐indexes in impeding medical tourism development in the region was evaluated by examining the association between the various dimensions contributing to medical tourism development in Isfahan. Conclusions. To remove the barriers identified, several strategies are proposed. including the provision of health‐based integrated services (medical, treatment and wellness), development of shared products by the sectors involved in this domain, compilation of a comprehensive plan for health tourism development, preparation of a coherent and well‐organized scientific plan given the policies of resilient economy, realistic and practical attention to the branding issues, the usage of up‐to‐date methods of modern marketing plan for the health companies and facilitators, removal of the legal barriers to the medical tourism development and compilation of new supportive, supervisory and advertising policies. © 2023 The authors.
Hosseini, S.S.,
Taghvaei, M.,
Seidaiy, E.S.,
Gholami, Y.,
Ataev, Z.V. South of Russia: Ecology, Development (24130958)17(2)pp. 140-149
Aim. Considering the high capability of Ilam province in the development of health tourism as indicated in its active border crossings with Iraq and the response to the recent epidemic, it was deemed necessary to identify the risks of air pollution on the health of tourists. Materials and Methods. During 2008-2018, data on five primary air pollutants during 2008-2018 were identified by literature research and by referring to the relevant monitoring organizations. Data analysis was performed by the Full permutation polygon synthetic indicator model, while Excel and MATLAB software were used to display data. Results. The findings of the study revealed that despite the application of the Land Use Planning Document, average suspended particulate matter of less than 10 microns ranked second after sulphur dioxide (SO2), in terms of the contribution to air pollution and instability in Ilam City during the 11 years in question (excluding 2008 and 2009). Conclusions. The link between air pollution and the development of health tourism on the one hand and the emergence of an epidemic on the other has recently necessitated a new concept of health, tourism and welfare in relation to the environment with the aim of achieving a healthy environment for visiting tourists. © 2022 The authors.
Sustainable Development of Mountain Territories (19984502)13(3)pp. 352-370
Introduction: Considering the significant position of medical tourism industry in global economy as well as Iran's capabilities in this industry, the present research was conducted so as to compile the determinants of medical tourism development and present its respective strategies taking the approach of health village expansion and integrated service provision in Health Region No. 9 (Razavi Khorasan province). Methodology: This research was conducted by combining the qualitative and quantitative techniques. Data collection was done by content analysis followed by an interview and a survey administered to a number of key experts. Data were analyzed by MAXQDA-18, Expert Choice11 and Excel software and SOWT, fuzzy DEMATEL and AHP techniques. Findings: In this study, a framework of indexes was compiled and evaluated selected from different aspects taking the approach of service integration and destination competitiveness in the form of health villages. In the next phase, the status quo of Mashhad was categorized into 38 internal and 31 external factors to be prioritized. In the end, considering the identified factors and their interrelationships, the most important strategies were extracted and prioritized. Conclusions: To create a sustainable competitive market and attract more medical tourists, revealed that the respective authorities need to pay due attention to this issue proportionate to the indexes and strategies envisaged in the compilation, designing and implementation of policies and plans related to Mashhad's medical tourism development in moving towards the creation of competitive advantage in an integrated way and promotion of medical tourism by focusing on the prioritization performed for the healthcare system. © 2021 North Caucasian Institute of Mining and Metallurgy, State Technological University. All rights reserved.
Urban Research and Practice (17535069)13(1)pp. 45-76
To green space site planning, this paper deals with ‘Regional Park site planning’, and presents a concept of ‘criteria screening and selection’. Through a three-stage decision support system, this paper, firstly, identifies general criteria for green space site planning and then comes up with specific criteria for Regional Park site planning within Shiraz metropolitan area. The paper contributes to the literature by improving the existing approaches of criteria selection, and points out that the list of selection criteria aggregated from literature should be adapted to case specific characteristics before being used to select a new location for public green spaces. © 2018, © 2018 Informa UK Limited, trading as Taylor & Francis Group.
Planning Malaysia (16756215)15(3)pp. 193-208
In countries such as Iran, which cover a large geographical area, the issue of inequality and regional differences provide a substantial challenge in the effort to achieve balanced development. In this study, data were collected using documentary and survey methods as well as Delphi techniques, and analysis was carried out by combining qualitative and quantitative models. In the second step of the Delphi technique, a study of the impact of the factors on each other, and on the regional inequalities of the North coastal area, was made using the crossimpact method. In the final step, the effective factors contributing to the inequalities of the North coastal region were studied using analytical techniques and MicMac software. After analyzing the impact rate of the effective factors on regional imbalances, the key factors were identified and, finally, solutions to reduce the regional imbalances of the North coastal area were proposed.
Planning Malaysia (16756215)15(3)pp. 13-26
Despite being in existence for over seven decades, spatial planning policies in Iran have not been implemented and no serious volition to adopt their general approaches was observed. This study identifies the effective factors of the spatial planning implementation approach in the macroregion around south Alborz. By adopting the Delphi technique, a cross-impact matrix and data analysis using MICMAC software, the impact of these factors on the non-implementation of spatial planning in Iran was investigated. The results show that the existence of a central planning system, the dominance of economic and sectoral planning, the lack of integrated land-planning system are among the effective factors in the spatial planning approach in Iran. Therefore, suitable solutions to eliminate the drawbacks are proposed.
In modern remote sensing procedures, one of the most important issues is to distinguish specific types of land coverage. Discrimination between different land coverages especially in metropolitan surveying is so important that the in front civilization projects are basically dependent to them. In this paper, an innovative image processing strategy is employed for distinguishing green lands from other metropolitan areas in aerial imaging. The main purpose of this project is to audit green land areas, either public or private, for forthcoming municipal projects. The proposed method is constituted of four main stages. In the first step, the acquired aerial video frames, even in or offline modes, are converted into static images. In the second and third stages, two distinct pre-processing stages are deployed. The output of these two preprocessing stages is segmented into two parts comprising of green land and other urban areas. The evaluation and experimental results demonstrate the fair and applicable performance near 90% (86% in average) in F-score criterion. © 2017 IEEE.
Australian Journal of Basic and Applied Sciences (19918178)5(8)pp. 720-728
Regional disparities of human development within many developing countries like Iran are serious obstacles to their integrated development. To adopt efficient policies in order to reduce existent disparities, it is necessary to measure development level of regions in the status quo. In this way, Human Development Index (HDI) is one of the efficient and widely used methods to measure human development of regions and countries. The aim of this study is to investigate sub-provincial disparities of human development in Iran. Meanwhile calculating HDI, this paper addresses two criticisms on HDI including substitution possibilities between its three indices and its common application at aggregated levels which may conceal wide regional disparities and blur the picture of human development within a country. To overcome these shortcomings, it was defined a simple set of fuzzy rules to determine the development level (DL) at sub-province level. Fuzzy classification of DL considerably reduces the substitution possibilities between individual components of HDI and directly reflects the effect of each component on overall DL, and analyzing human development at subprovince level reveals interregional and intraregional disparities more precisely. Based on suggested fuzzy classification, it was defined seven categories for DL including: very high, high, medium-high, medium, low-medium, low and very low. Results showed that a large number of sub-provinces lie in the lower levels of development, and revealed very stark differences of human development among sub-provinces. This study highlights the importance of reducing disparities in Iran to pave way for greater national integration and sustainable development.
